مشکلات فیبروم رحم: علائم، تشخیص و جدیدترین روش‌های درمان

فیبروم رحم (میوم) چیست و چرا اهمیت دارد؟

فیبروم‌های رحمی (که به آنها لیومیوم یا میوم نیز گفته می‌شود) تومورهای خوش‌خیم و غیرسرطانی هستند که در دیواره عضلانی رحم رشد می‌کنند. این توده‌ها بسیار شایع بوده و تخمین زده می‌شود که درصد بالایی از زنان در طول زندگی خود، به ویژه در سنین باروری، به آن مبتلا می‌شوند. اگرچه بسیاری از فیبروم‌ها کوچک باقی می‌مانند و هیچ علامتی ایجاد نمی‌کنند، اما برخی دیگر می‌توانند منجر به مشکلات فیبروم متعدد و آزاردهنده‌ای شوند که کیفیت زندگی فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهد. شناخت علائم و گزینه‌های درمانی موجود، گام مهمی در مدیریت این عارضه است.

شایع‌ترین علائم و مشکلات ناشی از فیبروم رحم

علائم فیبروم رحم به طور قابل توجهی به تعداد، اندازه، و محل قرارگیری آنها در رحم بستگی دارد. برخی از شایع‌ترین مشکلات فیبروم رحم عبارتند از:

– خونریزی شدید قاعدگی (منوراژی): این شایع‌ترین علامت است که می‌تواند شامل خونریزی طولانی‌مدت (بیش از ۷ روز) یا دفع لخته‌های بزرگ خون باشد و منجر به کم‌خونی فقر آهن شود.

– درد و فشار لگنی: احساس سنگینی، فشار یا درد مبهم در ناحیه تحتانی شکم یا لگن.

– تکرر ادرار یا مشکل در تخلیه مثانه: فیبروم‌های بزرگ می‌توانند به مثانه فشار آورده و باعث تکرر ادرار یا عدم توانایی در تخلیه کامل آن شوند.

– یبوست یا درد هنگام اجابت مزاج: فشار فیبروم‌ها به روده می‌تواند منجر به یبوست شود.

– درد هنگام رابطه جنسی (دیسپارونی): بسته به محل فیبروم، ممکن است نزدیکی دردناک باشد.

– کمردرد یا پادرد: فیبروم‌های بزرگ، به خصوص در قسمت پشتی رحم، می‌توانند به اعصاب کمر و پاها فشار وارد کنند.

– بزرگ شدن شکم: در موارد نادر، فیبروم‌های بسیار بزرگ می‌توانند باعث بزرگ شدن محسوس شکم شوند، شبیه به بارداری.

– ناباروری یا سقط مکرر جنین: اگرچه نادر است، اما فیبروم‌ها، به خصوص انواع ساب‌موکوزال (زیر مخاطی) یا اینترامورال (داخل دیواره‌ای) بزرگ، می‌توانند در لانه‌گزینی جنین یا ادامه بارداری اختلال ایجاد کنند.

تشخیص فیبروم رحم چگونه انجام می‌شود؟

پزشک متخصص زنان معمولاً با بررسی سابقه پزشکی و معاینه لگنی می‌تواند به وجود فیبروم مشکوک شود. برای تأیید تشخیص و بررسی دقیق‌تر مشکلات فیبروم، از روش‌های تصویربرداری زیر استفاده می‌شود:

– سونوگرافی: رایج‌ترین و در دسترس‌ترین روش برای تشخیص فیبروم است. سونوگرافی واژینال تصویر دقیق‌تری از رحم و فیبروم‌ها ارائه می‌دهد.

– ام آر آی (MRI): این روش تصاویر بسیار دقیقی از اندازه، تعداد و محل فیبروم‌ها ارائه می‌دهد و به ویژه در موارد پیچیده یا پیش از جراحی مفید است.

– هیستروسکوپی: در این روش، یک تلسکوپ باریک و مجهز به دوربین از طریق واژن و دهانه رحم وارد رحم می‌شود تا داخل حفره رحم بررسی شود. این روش برای تشخیص فیبروم‌های ساب‌موکوزال بسیار مناسب است.

– سونوهیستروگرافی: در این روش، پس از تزریق مایع استریل به داخل رحم، سونوگرافی انجام می‌شود تا حفره رحم بهتر دیده شود.

چه زمانی برای مشکلات فیبروم باید به پزشک مراجعه کرد؟

در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر، توصیه می‌شود به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید:

– خونریزی‌های قاعدگی بسیار شدید یا طولانی‌مدت

– درد یا فشار مداوم در ناحیه لگن

– تکرر ادرار یا مشکل در تخلیه مثانه و روده

– درد هنگام رابطه جنسی

– بزرگ شدن غیرطبیعی شکم

– مشکلات باروری

تشخیص زودهنگام مشکلات فیبروم می‌تواند به کنترل بهتر علائم و انتخاب مناسب‌ترین روش درمانی کمک کند.

روش‌های درمان فیبروم رحم

انتخاب روش درمان به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله: شدت علائم، اندازه و محل فیبروم‌ها، سن بیمار، تمایل به بارداری در آینده و سلامت عمومی فرد. گزینه‌های درمانی فیبروم رحم عبارتند از:

1. تحت نظر گرفتن و انتظار (Watchful Waiting): اگر فیبروم‌ها کوچک باشند و علائمی ایجاد نکنند، ممکن است پزشک تنها به پیگیری منظم و بررسی رشد آنها بسنده کند.
2. درمان دارویی:
   • داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAIDs): مانند ایبوپروفن برای کاهش درد و خونریزی.
   • قرص‌های ضد بارداری: برای کنترل خونریزی شدید و تنظیم سیکل قاعدگی.
   • آگونیست‌های GnRH: این داروها با کاهش سطح استروژن، باعث کوچک شدن موقتی فیبروم‌ها می‌شوند و معمولاً قبل از جراحی یا برای کنترل علائم شدید در کوتاه‌مدت استفاده می‌شوند.
   • ترانگزامیک اسید: برای کاهش خونریزی شدید قاعدگی.
3. روش‌های کم تهاجمی:
   • آمبولیزاسیون شریان رحمی (UAE): در این روش، با مسدود کردن عروق خونی تغذیه‌کننده فیبروم، باعث کوچک شدن و از بین رفتن آن می‌شوند.
   • میومکتومی هیستروسکوپیک: برداشتن فیبروم‌های داخل حفره رحم با استفاده از هیستروسکوپ.
   • میومکتومی لاپاراسکوپیک یا روباتیک: برداشتن فیبروم‌ها از طریق برش‌های کوچک در شکم.
   • تخریب فیبروم با امواج رادیوفرکانسی (RFA) یا هایفو (HIFU): استفاده از انرژی برای از بین بردن بافت فیبروم.
4. جراحی:
   • میومکتومی شکمی: برداشتن فیبروم‌ها از طریق یک برش بزرگتر در شکم. این روش برای فیبروم‌های متعدد، بزرگ یا با دسترسی دشوار مناسب است و امکان حفظ رحم و باروری در آینده را فراهم می‌کند.
   • هیسترکتومی (برداشتن رحم): این روش تنها راه درمان قطعی فیبروم است و تنها در مواردی که علائم بسیار شدید باشند، سایر روش‌ها موثر نبوده یا بیمار تمایلی به بارداری در آینده نداشته باشد، توصیه می‌شود.

فیبروم و بارداری: چه نکاتی را باید بدانیم؟

وجود فیبروم لزوماً به معنای عدم امکان بارداری نیست. با این حال، برخی مشکلات فیبروم می‌توانند بر باروری و روند بارداری تأثیر بگذارند. مشاوره با پزشک متخصص پیش از اقدام به بارداری برای ارزیابی وضعیت و بررسی گزینه‌های درمانی احتمالی ضروری است.

توصیه ها

فیبروم‌های رحمی عارضه‌ای شایع در زنان هستند که می‌توانند منجر به مشکلات فیبروم متنوعی شوند. خوشبختانه، امروزه روش‌های تشخیصی دقیق و گزینه‌های درمانی متعددی از دارویی تا جراحی‌های کم تهاجمی برای مدیریت این مشکل وجود دارد. اگر علائم مرتبط با فیبروم را تجربه می‌کنید، برای ارزیابی دقیق و انتخاب بهترین مسیر درمانی، حتماً با خانم دکتر الهام امام جمعه مشورت کنید.

مطب 1: خیابان پیروزی – روبروی پمپ بنزین سه راه سلیمانیه – پلاک 786 – طبقه 1 – واحد 2

مطب 2: خیابان شریعتی – ابتدای خیابان دولت – پلاک 550 – طبقه 1 – واحد 2

شماره های تماس: ۲۲۶۲۲۰۴۰ – ۳۳۳۰۳۷۲۷